Björn
‘Ik kreeg een tweede kans en raakte eindelijk van het roken af’
Björn Soenens wordt ambassadeur voor Prolong
Als bij stom toeval. Zo kwam de longtumor van VRT-journalist Björn Soenens aan het licht. De diagnose overviel hem en liet hem verbouwereerd achter, al voelde hij tegelijk ook een zekere gelatenheid. ‘Dit was het dan’, dacht hij. Maar hij vergiste zich, want de tumor werd in een vroeg stadium ontdekt. ‘Dat is mijn grote geluk geweest.’
‘Op een dag stond ik op met een afhangend oog en een luie tong. Ik was in paniek, want dit voelde niet normaal. De mensen rondom mij dachten meteen aan een beroerte. Zelf wist ik dat dat niet kon, want ik had geen verlammingsverschijnselen. Maar wat was het dan wel? Ik werkte toen nog als VS-correspondent en belandde op de spoed in New York. Daar maakten artsen een hersenscan. Mijn hoofd bleek perfect gezond. Toch verscheen er, helemaal onderaan in beeld, nog een stukje van mijn longen. Precies daar ontdekten de artsen een tumor.’
Infectie
‘Dat stomme toeval heeft mijn leven gered. Als ik niet op de spoed was beland, was de kanker waarschijnlijk pas in een veel later stadium ontdekt. Ik had immers geen enkele klacht. Het afhangende oog en de trage tong bleken niet veroorzaakt door de tumor, maar door een infectie. Bovendien rookte ik in die tijd veel. Zonder die onverwachte diagnose was ik daar door de stress van mijn werk wellicht nooit mee gestopt.’
‘Toen de artsen me zeiden dat ik longkanker had, was ik verbouwereerd. Je gaat er altijd van uit dat het anderen overkomt, totdat het plotseling over jezelf gaat. Ik dacht onmiddellijk: Dit was het dan. Een lang leven heb ik niet gehad, wel een boeiend. Strijdlust voelde ik niet. Voor mij is kanker geen oorlog, geen gevecht dat je kunt winnen of verliezen. Het is iets wat je overkomt. Een speling van het lot, al dan niet in de hand gewerkt door je eigen gedrag of slechte gewoontes.
'Mijn longkanker heb ik aan mezelf te wijten omdat ik te veel en te lang gerookt heb. Dat besef ik. De enige die strijdt bij een ziekte als kanker is de wetenschap. Het is zij ook die bepaalt of iemand te redden valt of niet. En ik had geluk: ik bleek te redden. Ik werd geopereerd en verloor daarbij een derde van mijn rechterlong. Nabehandeling was niet nodig. In die periode had ik een discussie met mijn broer. Hij stelde voor om onze moeder niets te vertellen en mijn ziekte ook niet publiek te maken. Maar als journalist wist ik dat persoonlijke verhalen vaak meer impact hebben dan cijfers en statistieken. Vanuit die overtuiging wilde ik mensen informeren, aanmoedigen, helpen. Onder woorden brengen wat anderen niet kunnen zeggen, maar wél voelen. De reacties waren hartverwarmend: lotgenoten vertelden me dat ze bang waren, maar door mijn verhaal moed hadden gevat. Dat is toch mooi?’
‘Als ik niet op de spoed was beland, was de kanker waarschijnlijk pas in een veel later stadium ontdekt’Björn
IJdelheid
‘Natuurlijk zijn er ook mensen die vinden dat ik beter had gezwegen. Die beweren dat ik mijn verhaal uit ijdelheid vertel. Maar wie met kanker geconfronteerd wordt, weet dat dat ver van de werkelijkheid ligt. We zijn allemaal sterfelijk en beseffen dat het einde ooit komt. Juist die eindigheid geeft waarde aan het leven en verklaart waarom we er zo sterk aan vasthouden. Maar met een kankerdiagnose komt dat besef van kwetsbaar en sterfelijk zijn wel heel dichtbij. Je voelt je klein op zo’n moment. IJdelheid is dan het laatste wat speelt.’
‘Ik kreeg door de vroege opsporing een tweede kans, maar vooral omdat ik eindelijk van het roken af raakte. Jarenlang probeerde ik het, maar ik kreeg het niet voor elkaar. Ik was ervan overtuigd dat het onmogelijk was omdat mijn verslaving te groot was. Maar na de diagnose lukte het van de ene dag op de andere. Sindsdien heb ik al twee jaar geen sigaret meer aangeraakt. En ik kan het iedereen adviseren: stop ermee. Roken sloopt niet alleen je longen, maar ook je huid, hart en tanden. Het maakt je lichaam kapot en bezorgt de mensen die je liefhebben veel verdriet.’
Ambassadeur
‘Die tweede kans wil ik ook benutten om anderen bewust te maken en dat kan ik nu onder meer vanuit mijn rol als ambassadeur voor Prolong. Vanuit die positie wil ik mensen niet alleen waarschuwen voor de gevaren van roken, maar ook pleiten voor meer begrip. Te vaak krijgen (ex-) rokers de reactie: eigen schuld. Maar als we op die manier denken,
kunnen we voor heel wat ziektes met het vingertje wijzen: jij hebt ongezond gegeten, te veel gedronken, onbeschermd gezond. Uiteindelijk zijn we allemaal gewoon mensen, met kwetsbaarheden en zwaktes. Daarnaast wil ik als ambassadeur ook aandacht vragen voor systematische screenings op longkanker. Voor borstkanker en darmkanker bestaan die al in België, maar voor longkanker nog niet. In de Verenigde Staten zijn er wel gratis screenings voor specifieke risicogroepen: mensen die met asbest of in vervuilde omgevingen hebben gewerkt, ex-rokers of mensen met bepaalde kwetsbaarheden. Dat moet toch ook bij ons mogelijk zijn? Screenings maken het mogelijk tumoren in een vroeg stadium te ontdekken, zware en dure behandelingen te vermijden en vooral te voorkomen dat mensen onnodig sterven.’
'Na de diagnose lukte het me van de ene dag op de andere om te stoppen met roken’Björn
Zuivere long
‘Ook ik heb de beperkte schade die ik opliep te danken aan die vroege diagnose. Twee jaar na de vaststelling van de tumor, voel ik me uitstekend. Ik ben iets vatbaarder voor verkoudheden en oude allergieën steken weer de kop op, maar dat is een prijs die ik graag betaal. Ik mis een derde van mijn rechterlong en daar moest ik in het begin aan wennen. Ik had last van fantoompijn en vaak het gevoel dat ik niet kon doorademen. Dat was lastig, omdat mijn job fysiek best veeleisend is: veel wandelen, zware cameratassen dragen. Maar na ongeveer een jaar verdween dat gevoel. Het leek alsof mijn long zich had aangepast.’
‘Het blijft een kleinere long, maar wel een die gezond en zuiver is. Die niet meer iedere dag wordt blootgesteld aan sigarettenrook. Ik heb uitgerekend dat ik in mijn leven ongeveer 260.000 sigaretten opstak. Nu loopt mijn teller andersom: inmiddels heb ik er al 13.000 niet gerookt. En dat merk ik. Niet alleen aan mijn longen, maar ook aan mijn uithoudingsvermogen, de kwaliteit van mijn huid en mijn tanden. Stoppen met roken levert dus écht iets op.’
Björn vertelt over zijn diagnose en ambassadeurschap
Ontdek hoe Tabakstop jou kan helpen.