Stefaan
‘Lesgeven hielp me mijn gedachten te verzetten en zo weinig mogelijk te piekeren’
Stefaan Vandenbussche (66) over het abrupte einde van zijn schoolcarrière na longkanker
In september vorig jaar zou Stefaan Vandenbussche met pensioen gaan. Hij keek daar met gemengde gevoelens naar uit. ‘Ik hield ontzettend van mijn werk als leerkracht en ik wist dat ik het contact met leerlingen en collega’s zou missen.’ Tijdens zijn laatste schooljaar kreeg hij de diagnose van longkanker. Stefaan moest daardoor sneller dan verwacht thuisblijven. Dat viel hem zwaar.
De laatste vijf jaar van zijn carrière gaf Stefaan Vandenbussche met hart en ziel Nederlands in een technische school. Voorheen werkte hij in de verfindustrie en voor het Vlaams Parlement, maar in december 2019 maakte hij bewust de overstap naar het onderwijs. ‘Kort na mijn start brak corona uit. Samen met mijn nieuwe collega’s moest ik in ijltempo een onlineprogramma uitwerken. Die intense samenwerking zorgde ervoor dat ik me meteen thuis voelde in het team’, herinnert Stefaan zich. Ook met zijn leerlingen klikte het goed. ‘Ik was geen leraar die slaafs de handboeken volgde. Ik ging graag in gesprek met hen. In mijn klassen zaten jongens en meisjes die de klas geregeld op stelten durfden zetten, maar mijn verstandhouding met hen was prima.’
Donkere wolken
Een klein jaar voor zijn pensioen moest Stefaan zich op school ziek melden omdat hij een longontsteking had. ‘Ik kreeg medicatie voorgeschreven en voelde me snel weer beter. Alleen de hoest hield aan. Beetje geduld hebben, dacht ik toen nog. Ik was vooral
blij dat ik kon terugkeren naar de klas.’ Enkele weken later hoestte Stefaan bloed op. Dat was schrikken, geeft hij toe. Hij troostte zich met de gedachte dat het nog een restant van de longontsteking was, maar ging voor alle zekerheid toch even langs bij de huisarts. Zij stuurde Stefaan voor een scan naar het ziekenhuis.
‘Op een vrije woensdagnamiddag kreeg ik telefoon van mijn huisarts om ’s avonds langs te komen. Het was een vroege, zonnige lentedag. Niets liet vermoeden dat er donkere wolken op komst waren. Tijdens het consultatiegesprek die avond kregen hij en zijn vrouw de resultaten van de scan te horen: Stefaan had longkanker, met tumoren in beide longen. ‘In het begin drong het nieuws eigenlijk niet tot me door. Pas toen de medische mallemolen op gang kwam, begon het besef langzaam door te sijpelen.’ In afwachting van verdere onderzoeken en een behandelingsplan wilde hij koste wat het kost blijven lesgeven. ‘De eerste weken draaiden vooral om wachten. Wachten op resultaten, op afspraken, op duidelijkheid. Het contact met mijn leerlingen hielp me mijn gedachten te verzetten en zo weinig mogelijk te piekeren.’
‘Mijn leerlingen leven nog altijd met me mee. Op een dag stonden er enkele voor de deur met een ruiker bloemen’Stefaan
Verder onderzoek maakte duidelijk dat er geen uitzaaiingen waren en dat was voor Stefaan een grote opluchting. De tumor in de rechterlong bleek ook klein genoeg om operatief verwijderd te worden. Voor de tumor in de linkerlong was chirurgie geen oplossing. Stefaan zou chemo-en immunotherapie tegelijkertijd krijgen en vervolgens nog radiotherapie. Met het begin van zijn behandeling, startte ook zijn ziekteverlof. Dat zijn carrière zo abrupt ten einde kwam, daar had hij het moeilijk mee. In juni voelde hij zich goed genoeg om terug te keren naar zijn collega’s en leerlingen om samen met hen het einde van het schooljaar te vieren. ‘Toen ik aankwam op school wilde iedereen meteen weten hoe het met me ging. Ik kreeg ook een heleboel kaartjes. Het werd een heel emotionele, maar mooie dag.’
Volste vertrouwen
‘Mijn behandeling is al bij al vlot verlopen. Ik had soms wat last van misselijkheid, maar de bijwerkingen waren maar half zo erg als ik ze me had voorgesteld”, geeft Stefaan toe. ‘Van zodra ik mijn diagnose gekregen heb, heb ik mijn gezin ook beloofd dokter Google niet te raadplegen en mij in het volste vertrouwen over te geven aan de artsen en de rest van het ziekenhuisteam. En dat vertrouwen is gedurende mijn hele traject alleen maar toegenomen. Het ziekenhuis voelde voor mij als een veilige haven en bracht rust in die turbulente periode. De vriendelijkheid van het verplegend personeel, het luisterend oor van de artsen, het contact met andere patiënten: ik heb daar veel aan gehad en wens iedereen met kanker die ervaring toe.’
‘De vriendelijkheid van het verplegend personeel, het luisterend oor van de artsen, het contact met andere patiënten: ik heb daar veel aan gehad en wens iedereen met kanker die ervaring toe’Stefaan
Toen de behandeling van Stefaan er na zeven maanden opzat, wilde hij samen met zijn vrouw zo snel mogelijk het leven weer oppakken. Ze boekten een tiendaagse treinreis naar Wenen, een avontuur waar ze ontzettend naar uitkeken. ‘En of het een avontuur werd’, lacht Stefaan. ‘Al van bij mijn aankomst overviel mij een vreselijke vermoeidheid. Wandelde ik tien minuten, dan was ik uitgeput. Ik voelde ook een druk in beide bovenarmen en vervolgens breidde die zich uit naar de benen. Door de taalbarrière durfde ik in Oostenrijk niet naar het ziekenhuis. Nooit eerder rendeerde een hotelkamer meer dan op die reis. Ik heb vooral op bed gelegen. Gelukkig konden we wel twee opera’s en een concert meepikken. Zolang ik kon stilzitten, ging het.’
Steeds sterker
Terug in België bleek Stefaan een klaplong te hebben. Daardoor was zijn zuurstofsaturatie ernstig verstoord en had hij niets van energie. Een ziekenhuisverblijf van bijna twee weken volgde. Daarna vond Stefaan het tijd om aan zijn fysieke herstel te gaan werken. ‘Ik ben begonnen met korte wandelingen maken, daarna volgden ritjes met de elektrische fiets.’ Het RSV-virus en de zona gooiden nog eens roet in het eten en telkens had Stefaan de indruk dat hij daarna weer van nul moest herbeginnen. Een jaar na de diagnose besliste hij om oncologische revalidatie te volgen en dat doet hij tot op de dag van vandaag. ‘Ik voel nu duidelijk dat ik er lichamelijk op vooruitga. Ik ben nog wel sneller moe dan vroeger, maar ik zorg er zelf voor dat ik nooit te veel hooi op mijn vork neem. Maar ook mentaal maakt die revalidatie me sterker. Door met andere mensen te praten, relativeer je je eigen situatie.’
‘Ik voel me goed, al ben ik sneller moe dan vroeger. Ik zorg er zelf voor dat ik nooit te veel hooi op mijn vork neem’Stefaan
Stefaan voelt zich goed nu. Iedere drie maanden gaat hij op controle. Toen hij zijn diagnose kreeg, nam hij zich voor zo nuchter mogelijk om te gaan met de feiten. ‘Ik heb het gevoel dat mij dat ook gelukt is.’ Hoe hij longkanker opliep, weet hij niet precies. Was het door het roken vroeger? Of door de giftige dampen in het verfbedrijf waar hij ooit werkte? Hij stelt zich die vraag niet. ‘De klok terugdraaien kan toch niet.’ Zijn rechterlong is nu volledig kankervrij. In de linkerlong zit nog een klein letsel. Dat wordt goed in de gaten gehouden. ‘Stel dat de tumor toch weer actief wordt, dan zal ik wel zien wat de verdere behandelopties zijn. Ik probeer me daar nu geen zorgen over te maken.’
Stefaan is ondertussen bijna een jaar officieel met pensioen. ‘Toch voelt het alsof ik nog steeds in ziekteverlof ben. Ik heb nog contact met de school. Soms neem ik eens de les van een zieke collega over of ik begeleid een uitstap. Ik geniet daarvan en het ontspant mij. Mijn leerlingen leven nog altijd met me mee. Op een dag stonden er enkele voor de deur met een ruiker bloemen. Het zijn jongens met het hart op de juiste plaats, waar veel volwassenen een voorbeeld aan kunnen nemen.’ In december stuurde Stefaan de leerlingen nog een mailtje om hen geluk te wensen met hun examens. ‘Samir, de grootste deugniet uit mijn klas stuurde me een bericht terug. “Dankjewel meneer. Ik wens dat je nog lang mag leven.” Schreef hij. Ik hoop dat Samir zijn wens mag uitkomen.’