Longkankerscreening: vroegdetectie die levens kan redden
Longkanker blijft een grote uitdaging: het is een van de kankers die nog het vaakst tot sterfte leidt, ook in België. Het is na borst- en prostaatkanker de derde meest voorkomende kanker. De ziekte wordt vaak pas in een later stadium ontdekt, waardoor een genezende behandeling niet altijd mogelijk is. Hoewel de behandelmogelijkheden de voorbije jaren aanzienlijk zijn verbeterd, blijft de prognose voorlopig nog een uitdaging.
De nood aan vroegdetectie
Blijvend inzetten op rookstop en vroegtijdige opsporing worden beschouwd als de hoekstenen om de ‘longkankerepidemie’ onder controle te krijgen. Longkanker in een vroeg stadium presenteert zich op een CT-scan meestal als een longnodule. Een longnodule is een klein, rond vlekje dat op een CT-scan van de long te zien is. Zo’n vlekje is meestal onschuldig (bijvoorbeeld door een oud litteken of infectie), maar wordt verder opgevolgd om zeker te zijn dat het geen beginnende tumor is. De grootte, morfologie en groei van deze nodule bepalen de kans op maligniteit.
Er is voldoende wetenschappelijk bewijs dat longkankerscreening met een jaarlijkse lage-dosis CT scan bij personen met een verhoogd risico de sterfte door longkanker aanzienlijk kan doen dalen. Dit komt doordat longkanker in een vroeg stadium wordt opgespoord en nog goed behandeld kan worden.
Wie komt in aanmerking?
In tegenstelling tot andere kankerscreeningsprogramma’s, waar leeftijd en geslacht vaak volstaan om de doelgroep te bepalen, vereist longkankerscreening ook informatie over rookgedrag. Longkankerscreening richt zich tot een groep van mensen met een hoog risico op het ontwikkelen van longkanker: mensen tussen 50/55 en 74/80 jaar die roken of stevig gerookt hebben.
Momenteel is er nog geen bevolkingsonderzoek voor longkanker in België. Er loopt wel een project (het ZORALCS-project) om te kijken hoe we zo’n bevolkingsonderzoek praktisch zouden kunnen organiseren. De resultaten hiervan worden verwacht binnen enkele jaren.
Meer informatie over het ZORALC project: www.stoplongkanker.be
De Vlaamse Task Force Longkankerscreening is een groep van artsen, onderzoekers en organisaties die samenwerkt om longkanker vroeger op te sporen. Ze wil onderzoeken hoe een screeningsprogramma met lage dosis CT-scans op een veilige en doeltreffende manier kan worden ingevoerd bij mensen met een verhoogd risico, zoals mensen die actief roken of gerookt hebben.
De groep bekijkt niet alleen de medische kant, maar ook hoe deelnemers goed kunnen worden begeleid en geïnformeerd. Daarbij speelt rookstopbegeleiding een belangrijke rol.
De Task Force brengt verschillende specialisten samen – onder meer longartsen, radiologen, chirurgen en preventie-experts – en organiseert studiedagen en overlegmomenten.